Dracula w różnych odsłonach filmowych

Administrator

Sama powieść Brama Stokera nie zyskała aż takiej popularności jak stworzona przez niego postać Draculi. Książę Ciemności stał się bohaterem licznych książek, powieści ilustrowanych, filmów oraz wielu różnych mediów z którymi na co dzień mamy styczność.
Chciałbym abyśmy się w tym miejscu skupili na filmografii Draculi, zarówno tych najsłynniejszych jak 'Nosferatu: Symfonia Grozy" tak jak i mniej znanych filmach klasy B, które może niektórzy z was mogą przytoczyć. W ten sposób ukaże nam się ciekawa przemiana tego symbolu wampiryzmu.

Nosferatu: Symfonia grozy
Zacznę od klasyki, czyli niemego filmu z 1922 roku, Nosferatu: Symfonia grozy (Nosferatu - eine Symphonie des Grauens) Fryderyka Wilhelma Murnaua. Jest to jedno z najważniejszych dzieł niemieckiego jak i światowego ekspresjonizmu i zarazem pierwsza adaptacja powieści Stokera. Chociaż tytułowym bohaterem jest Nosferatu, to jednak chodzi o nikogo innego jak o samego Draculę. Zmiana imienia miała na celu uniknięcia problemów związanymi z prawami autorskimi, które należały wtedy do wdowy po Stokerze. Niestety mimo tych starań Murnau został zmuszony do zapłacenia odszkodowania wdowie oraz zniszczenia filmu, jednak dzięki zachowanym kopiom do dzisiaj można oglądać owe dzieło. Pełną wersję w języku angielskim można znaleźć na Youtubie (link na końcu postu). Niestety nie mogłem znaleźć wersji niemieckiej, dlatego bardzo proszę was, jeśli posiadacie do niej link o umieszczenie go w tym temacie.

Sama postać wampira jest wręcz groteskowa. Długie szpiczaste uszy oraz długi nos, wąska, łysa głowa uzbrojona w królicze zęby, zgarbiona sylwetka i szponiaste dłonie. Podobno Nosferatu zawdzięczał swój straszliwy wygląd nie tyle charakteryzacji, co faktycznej urody Maxa Schrecka grającego wampira. Dlatego też powstała legenda według której ów aktor, wcześniej nikomu nie znany, w rzeczywistości miał być prawdziwym wampirem (do tego nawiązuje 'Cień wampira' Mehrige). Ta kreacja Draculi miała przede wszystkim budzić strach, nawiązując wręcz do romantycznych wizji upiorów. Jednak już w tej adaptacji można doszukać się motywu zachwytu żoną Harkera ( w filmie nazywa się Thomas Hutter), tak dobrze znany nam z adaptacji z 1992 roku. [/b]

Administrator

Dracula (1931)

Jest to już inny wizerunek księcia nocy, zupełnie odmienny od ekspresjonistycznej wizji Murnaua. Jednak nie ma po co się rozwodzić nad licznymi różnicami oraz podobieństwami w obu filmach, to co najciekawsze to oczywiście główny bohater. Dracula (który również był nazywany Nosferatu) jest zupełnie inną postacią. Oczywiście nadal jego ulubioną porą dnia jest noc, nadal nie posiada odbicia w lustrze oraz nadal unika krzyża, jednak tym razem nie jest już łysym potworem o króliczych zębach. Jego twarz stała się ludzka, chociaż nadal tajemnicza i egzotyczna. Do tego jego charakterystyczny i sposób poruszania sprawił, że od tej pory świat inaczej wyobrażał sobie wampira. Nic dziwnego że dla wielu to właśnie Bela Lugosi to był TEN Dracula. Ta rola tak mocno przylgnęła do tego aktora że zażyczył sobie wręcz zostać pochowanym w stroju wampira. Cóż to musiał być za widok dla oddających ostatnią cześć aktorowi.
To właśnie Bela Lugosi sprawił że Dracula stał się szarmanckim i tajemniczym arystokratą - a nie ohydnym potworem z nimieckiej adaptacji. Moim zdaniem to właśnie ta kreacja najmocniej zakorzeniła się w masowej kulturze i dopiero genialny Oldman był w stanie prześcignąć Logosiego.

Moderator

Tu sie z Tb w pelni zgodzic musze.Bo choc Bela Lugosi zapoczatkowal zmiane wizerunku Draculi, to nie mial sobie rownych.A jego slawny akcent w slowach "I am Dracula" przeszly do historii Wink

Z reszta jak on sam kroczacy w pelerynie nawet po zdjeciach.;p
I jak dla mnie to nawet Oldman, mimo brawurowo zagranej roli go nie pozbawil tego podium.(:

Redaktor

Uwielbiam niemiecki ekspresjonizm, więc i jak tu nie lubić Nosferatu Murnaua?
Jako ekranizacja Drakuli Stokera zbyt odbiega od oryginału z powodów, o których już wspomniałeś. Murnau miał zresztą podobny problem z ekranizacją innego klasyka literatury - Dr Jekylla i Mr Hyde'a Stevensona. Powstał film pt. Głowa Janusa ze zmianą nazwisk głównych bohaterów.

Nie jest to dla mnie wadą filmu. Dzięki temu czerpie on z wizji Stokera, ale jest od niej niezależny. Ja patrzę na Nosferatu przede wszystkim jak na niesamowite dzieło kinematografii i pod takim też kątem je oceniam.
Film ten zresztą wciąż inspiruje innych twórców. Powstały takie obrazy jak Nosferatu wampir Wernera Herzoga, animacja Murnau the Vampire, czy wspomniany przez Ciebie Cień wampira. W serialu Więzy krwi (Kindred: The Embraced) mamy całą rasę wampirów-nosferatu o wyglądzie zbliżonym do grafa Orloka.

Z ciekawostek warto też dodać, że Nosferatu znalazł się na liście 45 ważnych i wartościowych filmów o walorach religijnych, moralnych lub artystycznych, ogłoszonej przez Watykan.
Według wierzeń ludowych nosferat był rodzajem wampira, którym zostawały po śmierci nieślubne dzieci. Był więc rodzajem wampira-dziecka.

Administrator

Samo określenie Nosferatu ciągle powraca do nas w innych dziełach poświęconym wampirom: od gry RPG Wampir Maskarada po bardzo dobrze znane nam anime Hellsing, gdzie najczęściej jest on terminem zamiennym dla wampira. O pozycji "Nosferatu" na wspomnianej przez Ciebie liście Watykanu nic nie wiedziałem, a jest to rzeczywiście ciekawa informacja.
Sam film należy do klasyki historii kinematografii i jest zarazem jednym z najważniejszych dzieł niemieckiego ekspresjonizmu, wiec nic dziwnego że ciągle pojawiają się nawiązania do niego jak i samej groteskowej postaci Nosferatu.